Zie je een zwemmer of bader in nood? Bel dan altijd 112!
Bij de reddingsbrigade hanteren wij de volgende definitie van verdrinking:
Verdrinking is het ondervinden van ademhalingsstoornissen door gehele of gedeeltelijke onderdompeling in een vloeistof.
Deze definitie van verdrinking impliceert niet:
- dat een drenkeling overlijdt
- dat er een noodzaak voor een medische behandeling is
- dat vloeistof de longen binnendringt
- dat de drenkeling volledig is ondergedompeld
- Bij een gedeeltelijke onderdompeling, met het hoofd van de drenkeling boven water, kan een drenkeling water inademen als water over het gezicht spat of als de drenkeling bewusteloos raakt en met zijn gezicht in het water terecht komt.
Het verdrinkingsproces kan twee uitkomsten hebben:
- overleven (niet-fatale verdrinking) of;
- overlijden (fatale verdrinking).
Als de drenkeling op enig moment wordt gered, wordt het proces van verdrinking onderbroken. Er is sprake van niet-fatale verdrinking als de drenkeling daarna in leven blijft. Als de drenkeling op enig moment sterft als gevolg van verdrinking, wordt dit alsnog een fatale verdrinking genoemd.
De niet-fatale verdrinkingen kunnen worden onderverdeeld in:
- overleving zonder medische complicaties of;
- overleving met medische complicaties.
Deze complicaties zijn meestal hersenletsel als gevolg van te lang gebrek aan zuurstof. Bijvoorbeeld: een drenkeling kan binnen een paar seconden na een onderdompeling worden gered, een paar keer hoesten om de luchtweg vrij te maken en zonder enige complicatie overleven. Maar een drenkeling kan door ernstig zuurstofgebrek ook een circulatiestilstand krijgen, waarna door reanimatie het hart weer op gang komt, maar de hersenen onherstelbaar beschadigd zijn.
Het verdrinkingsproces
Wanneer een drenkeling, die bij bewustzijn is, de luchtweg probeert vrij te houden, wordt water dat de mond binnenkomt in eerste instantie ingeslikt of uitgespuugd. Tijdens een (gedeeltelijke) onderdompeling houdt een drenkeling als reflex zijn adem in. Wanneer de drang om adem te halen te groot wordt om te weerstaan, wordt er water ingeademd en gaat een drenkeling in een reflexreactie hoesten. Door het optreden van stembandkramp kan tijdelijk voorkomen worden dat water in de longen terecht komt.
Als de drenkeling niet wordt gered, leidt het gebrek aan zuurstof uiteindelijk tot verlies van bewustzijn, het stoppen van de ademhaling en daarna geleidelijk tot het stoppen van de hartslag.
Ventrikelfibrilleren (een dodelijke hartritmestoornis die een circulatiestilstand veroorzaakt) komt bij drenkelingen zelden voor. Het hele verdrinkingsproces, van onderdompeling of gedeeltelijke onderdompeling tot circulatiestilstand, gebeurt meestal in enkele minuten.
Koud water kan beschermend werken
In uitzonderlijke situaties, zoals verdrinking in ijswater, kan dit proces tot wel een uur duren. Onderdompeling in ijskoud water zorgt onder meer voor snelle afkoeling van hersenen en hart. Dit kan voor beide organen een beschermende werking tegen zuurstoftekort tot gevolg hebben. Door de lagere temperatuur zullen de processen op celniveau trager verlopen, waardoor minder zuurstof verbruikt wordt en langer zuurstof beschikbaar blijft.
Zie je een zwemmer of bader in nood? Bel dan altijd 112!